Spis treści
Szyk pytań w angielskim: kompletny przewodnik z przykładami
Inwersja: fundament szyku pytań w angielskim
W pytaniach najczęściej stosujemy inwersję (zamianę miejsc podmiotu i czasownika posiłkowego). Typowy schemat wygląda tak: Auxiliary/Modal + Subject + Main verb + … ?. Jeśli brak czasownika posiłkowego, używamy do-support (do, does, did).
Yes/No questions: najszybsza droga do poprawnego pytania
- Be: She is ready. → Is she ready?
- Have (Perfect): They have finished. → Have they finished?
- Modal: He can drive. → Can he drive?
- Do-support: She works here. → Does she work here? (bez -s po does)
- Past Simple: They watched it. → Did they watch it? (czasownik wraca do podstawy)
Mini-dialog
A: Do you live nearby?
B: I do. Are you new here?
A: I am. Can you recommend a cafe?
B: Can I? Absolutely—try Bean House.
Najczęstsze pułapki przy inwersji
- Nie dubluj operatorów: błędne Do you are…; poprawnie Are you… albo Do you… w zależności od czasownika.
- Po does i did czasownik główny ma formę podstawową: Does she like, nie likes.
- W przeczeniach z be/modal inwersja dotyczy całego operatora: Isn’t it late?, Can’t we start?
Pytania szczegółowe (Wh- questions): więcej niż tak/nie
Gdy pytasz o konkretną informację, używasz question words (what, where, when, why, who, which, how). Szyk pozostaje „pytaniowy”: Wh-word + Auxiliary/Modal + Subject + Main verb + … ?
- What: What do you need? / What are you reading?
- Where: Where did you park? / Where are they meeting?
- When: When will it start? / When did she call?
- Why: Why are you late? / Why did he leave?
- Which (z ograniczonym wyborem): Which route should we take?
- How (złożone): How much does it cost?, How often do you exercise?, How long have you lived here?
Użyteczny zwrot: What is it like? pyta o ogólną charakterystykę: What is the course like? (Jaki jest kurs?)
Wyjątek: pytania o podmiot (bez inwersji)
Gdy who/what/which jest podmiotem, szyk pozostaje jak w zdaniu twierdzącym (bez do/does/did): Who called?, What happened?, Which team won?
- Object question (o dopełnienie): Who did you invite?
- Subject question (o wykonawcę): Who invited you?
Przyimki w pytaniach: język potoczny dopuszcza przyimek na końcu: Who did you talk to?. Wersja formalna: To whom did you talk?
Embedded i indirect questions: pytania pośrednie bez inwersji
Po wprowadzeniach typu Could you tell me…, Do you know…, I wonder… wracamy do szyku oznajmującego w części pytaniowej.
- Direct: Where is the station? → Indirect: Could you tell me where the station is?
- Direct: When did they arrive? → Indirect: Do you know when they arrived?
- I wonder why she left. (brak inwersji po I wonder)
Uprzejmość: Could you tell me…, Would you mind telling me… brzmią grzeczniej niż proste Tell me….
Tag questions: pytania rozłączne do potwierdzania
Budowa: Zdanie twierdzące + przeczący tag lub zdanie przeczące + twierdzący tag. Operator i osoba muszą się zgadzać.
- You’re coming, aren’t you?
- She can drive, can’t she?
- They didn’t call, did they?
Intonacja: rosnąca = prawdziwe pytanie, malejąca = oczekiwanie potwierdzenia.
Negatywne pytania i grzeczne propozycje
- Opinia/zdziwienie: Don’t you think it’s risky?, Isn’t it obvious?
- Prośby: Couldn’t you send it today? (często delikatniejszy ton)
- Propozycje: Why don’t we start now?
Intonacja i akcent: kiedy szyk to nie wszystko
Yes/No questions zwykle mają wznoszącą intonację: Are you ready? Wh- questions częściej opadającą: Where are you going?. Zmiana akcentu może zmieniać nacisk: Do YOU like it? (a nie ktoś inny?).
Specjalne konstrukcje, o których warto wiedzieć
- How come bez inwersji: How come you are late?
- Echo questions (zdziwienie): He quit. — He did what?
- Short answers: Do you like it? — I do. / No, I don’t. Zwykle powtarzamy operator.
- Ever typowo w pytaniach o doświadczenie: Have you ever been to London?
Najczęstsze błędy przy tworzeniu pytań
- Brak do-support: błędnie Speak you English? → Do you speak English?
- Podwójny operator: Do you are… → Are you…
- Końcówka -s po does: Does she likes… → Does she like…
- Inwersja w embedded: Do you know where is he? → Do you know where he is?
- Niewłaściwy czas operatora: przeszłość? użyj did, nie do/does.
Praktyka: mikroćwiczenia utrwalające szyk pytań w angielskim
- Ułóż Yes/No: She is busy.
- Ułóż Wh-: You met him yesterday. (When?)
- Subject vs object: Someone broke the window. (Who?) / You saw someone. (Who?)
- Embedded: Tell me… the nearest ATM is where.
- Tag question: They will help, …?
Odpowiedzi przykładowe: Is she busy?, When did you meet him?, Who broke the window? / Who did you see?, Tell me where the nearest ATM is., They will help, won’t they?
Mini-ściąga: schematy, które warto zapamiętać
- Yes/No: Aux/Modal + Subject + Verb…?
- Wh- (o dopełnienie): Wh- + Aux/Modal + Subject + Verb…?
- Wh- (o podmiot): Wh- (subject) + Verb…?
- Embedded: Intro + wh-/if + Subject + Verb (bez inwersji)
- Tag: Statement, short opposite operator + pronoun?
Słowniczek tematyczny: pytania i szyk w angielskim
- Word order – szyk wyrazów
- Inversion – inwersja (zamiana miejsc podmiotu i operatora)
- Auxiliary verb – czasownik posiłkowy (be, have, do)
- Modal verb – czasownik modalny (can, should, must itd.)
- Do-support – użycie do/does/did do tworzenia pytań
- Yes/No question – pytanie rozstrzygające
- Wh-question – pytanie szczegółowe
- Subject question – pytanie o podmiot (bez inwersji)
- Object question – pytanie o dopełnienie (z inwersją)
- Question tag – pytanie rozłączne
- Indirect/embedded question – pytanie pośrednie/wbudowane
- Short answer – krótka odpowiedź (I do, I am, I can)