Policzalne vs. Niepoliczalne: Opanuj kluczową zasadę gramatyki angielskiej i mów płynniej!

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne w angielskim: kompletny przewodnik z przykładami

Co oznaczają rzeczowniki policzalne i niepoliczalne?

Rzeczowniki policzalne (countable nouns)

Możesz je policzyć i tworzą liczbę mnogą. W liczbie pojedynczej przyjmują przedimek a/an, a w mnogiej często końcówkę -s/-es.

• one book, two books
• a car, three cars
• an idea, many ideas
• a friend, a few friends

Typowe cechy w zdaniach:

• W liczbie pojedynczej zwykle używamy a/an: She bought a new dress.
• W pytaniach o ilość: How many books do you read?
• Z liczbami i określnikami: three emails, several questions, a few minutes.

Rzeczowniki niepoliczalne (uncountable nouns)

Nie liczymy ich sztukami, tylko jako substancję lub pojęcie. Nie mają zwykłej liczby mnogiej i łączą się z czasownikiem w liczbie pojedynczej.

• Płyny i gazy: water, coffee, milk, air, oil
• Materiały i substancje: wood, paper, sand, rice, gold
• Pojęcia i zbiory: information, advice, knowledge, furniture, luggage, traffic
• Żywność traktowana masowo: bread, cheese, butter, meat

Typowe konstrukcje:

• Nie używamy a/an: I need some water.
• Pytamy How much time do you have?
• Zgoda czasownika w liczbie pojedynczej: The news is surprising.

Some, any, no i przedimki: jak mówić o ilości naturalnie

Some i any w praktyce

Some stosujemy zwykle w twierdzeniach i propozycjach, a any w pytaniach i przeczeniach. Oba działają z policzalnymi w liczbie mnogiej i z niepoliczalnymi.

• I bought some apples. There is some milk in the fridge.
• Do you have any questions? I do not have any time.
• Oferta i prośba: Would you like some coffee? Could I have some water?

Uwaga na no + rzeczownik, które zastępuje not... any i brzmi zwięźlej:

• There are no apples. = There are not any apples.
• There is no milk left. = There is not any milk left.

A/an, the i brak przedimka

Z policzalnymi w l. poj.: a/an wskazuje dowolną sztukę, the coś znanego z kontekstu. Z niepoliczalnymi zwykle brak przedimka, chyba że mówimy o konkretnym czymś z kontekstu.

• I need a pen. The pen on the desk is mine.
• We need water. The water in this bottle is cold.

Many, much, a lot of, few, little: dobierz właściwy określnik

Many vs much

Many używamy z policzalnymi w l. mnogiej, much z niepoliczalnymi. W zdaniach twierdzących częściej brzmi naturalnie a lot of lub lots of.

• How many emails did you send?
• How much money did you spend?
• We have a lot of books. They have a lot of furniture.

Few vs a few, little vs a little

Różnica to nie tylko policzalność, ale i wydźwięk.

• few friends = mało przyjaciół (raczej negatywny wydźwięk)
• a few friends = kilku przyjaciół (wystarczająco)
• little time = mało czasu
• a little time = trochę czasu (wystarczy)

Plenty of, enough, too much/too many

• plenty of działa z obiema grupami: We have plenty of time. There are plenty of options.
• enough zawsze przed rzeczownikiem: We have enough chairs. Is there enough water?
• too many z policzalnymi, too much z niepoliczalnymi: too many emails, too much noise.

Jak „spoliczalnić” niepoliczalne? Jednostki, pojemniki i partitives

Gdy musimy policzyć niepoliczalne, używamy wyrażeń typu partitives lub nazw pojemników i miar. Dzięki nim tworzymy jednostki policzalne.

• a piece of advice, information, furniture, news
• a loaf of bread, a slice of bread, cheese, cake, pizza
• a bottle of water, milk, oil; a glass of juice; a cup of coffee
• a bar of chocolate, soap; a jar of jam; a packet of rice
• a kilo of sugar, a litre of milk, a spoonful of honey

Przykłady naturalne w dialogu:

• Could I have a glass of water and a slice of cake, please?
• We bought two bottles of milk and a loaf of bread.

Rzeczowniki o zmiennej policzalności: znaczenie decyduje

Niektóre słowa mogą być i policzalne, i niepoliczalne w zależności od sensu. Zmiana znaczenia zmienia gramatykę.

• hair jako masa vs a hair pojedynczy włos: She has beautiful hair. There is a hair in my soup.
• paper materiał vs a paper dokument/gazeta: I need some paper. I am reading a paper.
• time czas vs a time okazja/raz: I do not have much time. We had a great time. I have been there three times.
• glass szkło vs a glass szklanka: The window is made of glass. Could you pass me a glass?
• chicken mięso vs a chicken zwierzę: We had chicken for dinner. There are three chickens in the yard.
• room przestrzeń vs a room pokój: There is not much room here. We booked a room.
• experience doświadczenie ogólnie vs an experience przeżycie: She has a lot of experience. It was an unforgettable experience.
• coffee napój vs a coffee filiżanka kawy: Do you drink coffee? I will have a coffee.

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne: pułapki, na które wpadają Polacy

• information, advice, furniture, luggage, research, progress, homework są niepoliczalne. Unikaj forms typu informations, advices, furnitures. Zamiast tego: a piece of information, two pieces of advice, a piece of furniture.
• money jest niepoliczalne i łączy się z much, a lot of oraz czasownikiem w l. poj.: The money is on the table.
• news wygląda na mnogą, ale jest niepoliczalne i pojedyncze: The news is shocking.
• equipment, software, luggage, baggage to masowe rzeczowniki niepoliczalne: some equipment, a piece of equipment.
• staff, police często traktujemy zbiorowo; zwykle występują bez liczby mnogiej. Naturalne są czasowniki w l. mnogiej z police: The police are investigating.
• people to liczba mnoga od person: many people, several people. Persons używamy w kontekstach formalnych.
• fruit jako ogół jest niepoliczalne, ale fruits bywa używane, gdy mówimy o gatunkach: tropical fruits.
• works jako dzieła sztuki lub roboty drogowe jest policzalne: modern works of art, road works. Natomiast work jako praca jest niepoliczalne.

Fewer czy less, there is czy there are? Dokładne wskazówki

• fewer dla policzalnych, less dla niepoliczalnych: fewer mistakes, less time.
• Wyjątek w pomiarach i liczbach traktowanych jako całość: less than 10 miles, less than 5 minutes, less than 100 dollars.
• there is z niepoliczalnymi i l. poj., there are z l. mnogą: There is milk. There are apples.
• W pytaniach: Is there any water? Are there any apples?

Mini-dialogi, które uczą naturalności

Kawiarnia

Customer: Could I have a coffee and a slice of cheesecake?
Barista: Sure. Would you like some sugar?
Customer: No, thanks. Do you have any almond milk?
Barista: Sorry, we have no almond milk today, but we have plenty of oat milk.

Biuro

Manager: How many reports did we get?
Assistant: Not many. We do not have much time either.
Manager: Okay, I just need a piece of key information for the meeting.

Szybki sprawdzian: wybierz poprawną opcję

• How much / How many water do we need?
• There is / There are some new information.
• I have a few / few minutes to talk.
• We bought two loaves / loafs of bread and three bottles / bottle of juice.
• She gave me an advice / a piece of advice.

Sprawdzenie

• How much
• There is some new information
• I have a few minutes
• two loaves of bread and three bottles of juice
• a piece of advice

Podsumowanie: najważniejsze różnice w pigułce

• Policzalne: a/an w l. poj., liczba mnoga, how many, many, few, numbers.
• Niepoliczalne: bez a/an, brak liczby mnogiej, how much, much, little.
• Uniwersalne określniki: some, any, a lot of, lots of, plenty of, enough.
• Partitives do niepoliczalnych: a piece of, a bottle of, a slice of, a loaf of itd.
• Zgoda czasownika: uncountable + is; plural countable + are.

Krótki słowniczek tematyczny

• countable noun – rzeczownik policzalny, ma l. poj. i l. mn.
• uncountable noun – rzeczownik niepoliczalny, bez zwykłej l. mnogiej
• quantifier – określnik ilości typu many, much, a lot of
• partitive – wyrażenie typu a piece of, które „robi jednostkę” z niepoliczalnego
• mass noun – inna nazwa na rzeczownik niepoliczalny
• container/measure word – nazwa pojemnika/miary, np. a bottle of, a kilo of
• determiner – określnik, np. some, any, this, those
• plural-only noun – rzeczownik występujący tylko w l. mnogiej, np. scissors, trousers