Czas Present Perfect – budowa, zastosowanie, ćwiczenia

Ah, ten słynny, a dla wielu wręcz owiany złą sławą, czas Present Perfect. Iluż uczących się angielskiego spędził on sen z powiek? Ilu z nas wkuwało na pamięć regułki, próbując zrozumieć, dlaczego "I have lost my keys" jest poprawne, a "I have lost my keys yesterday" już nie? Jeśli czujesz, że Present Perfect to Twoja gramatyczna pięta achillesowa, ten artykuł jest dla Ciebie. Zapomnij o skomplikowanych definicjach i suchych regułach. Pokażemy Ci, że ten czas jest nie tylko logiczny, ale i niezwykle przydatny w codziennej komunikacji. Zrozumiesz jego prawdziwą esencję – ideę, która za nim stoi, a nie tylko schemat do zapamiętania. Przeanalizujemy jego budowę, kluczowe zastosowania i raz na zawsze rozstrzygniemy odwieczną bitwę: Present Perfect vs. Past Simple. Gotowy, by wreszcie zaprzyjaźnić się z tym czasem i zacząć go używać z pewnością siebie? Let's dive in!

Czym tak naprawdę jest czas Present Perfect? (Koniec z kuciem na pamięć!)

Wyobraź sobie, że czasy gramatyczne to narzędzia w skrzynce. Młotek służy do wbijania gwoździ, śrubokręt do wkręcania śrub. Użycie złego narzędzia może i zadziała, ale efekt będzie daleki od ideału. Podobnie jest z czasami w angielskim. Wielu z nas próbuje tłumaczyć Present Perfect na polski, najczęściej jako czas przeszły dokonany, i tu właśnie zaczynają się schody. Kluczem do sukcesu jest zmiana perspektywy i zrozumienie, jak ten czas "myśli" po angielsku.

Most między przeszłością a teraźniejszością – zrozum ideę, a nie tylko regułę

Najprostsza i najważniejsza idea, jaką musisz zapamiętać, jest taka: Present Perfect to most łączący przeszłość z teraźniejszością. Nie jest to ani czysta przeszłość, ani czysta teraźniejszość. To wyjątkowa konstrukcja, która mówi o czynnościach z przeszłości, które mają bezpośredni, widoczny lub odczuwalny związek z chwilą obecną. Kiedy mówisz:

• I have lost my keys. (Zgubiłem klucze.)

Nie informujesz tylko o fakcie zagubienia kluczy w przeszłości. Mówisz o teraźniejszym problemie: "Zgubiłem klucze, więc teraz nie mogę wejść do domu". Skutek jest w teraźniejszości. Porównaj to z czasem Past Simple:

• I lost my keys yesterday. (Zgubiłem klucze wczoraj.)

Tutaj opowiadasz historię, która wydarzyła się wczoraj. Może klucze już znalazłeś? Może dorobiłeś nowe? Zdanie w Past Simple zamyka tę historię w przeszłości. Zdanie w Present Perfect otwiera ją na teraźniejszość. Ta fundamentalna różnica jest kluczem do zrozumienia zastosowania Present Perfect.

Dlaczego Polakom sprawia tyle trudności? Demaskujemy mity

Głównym winowajcą jest brak bezpośredniego odpowiednika w języku polskim. Nasz język radzi sobie z podobnymi koncepcjami za pomocą kontekstu lub dodatkowych słów ("właśnie", "już", "kiedyś"). Angielski natomiast ubrał tę koncepcję w osobną strukturę gramatyczną. Mit, który trzeba obalić, to przekonanie, że Present Perfect jest "nielogiczny". Jest wręcz przeciwnie! Jest niezwykle precyzyjny. Problem leży w próbie myślenia po polsku i tłumaczenia 1:1. Zamiast pytać "Jak to będzie po polsku?", zacznij pytać "Jaki jest związek tej czynności z teraźniejszością?". Gdy zaczniesz analizować sytuacje w ten sposób, intuicyjne użycie tego czasu stanie się znacznie prostsze. Pomyśl o tym jak o nauce jazdy samochodem – na początku analizujesz każdy ruch, ale z czasem robisz to automatycznie. Z czasem Present Perfect stanie się Twoim "automatycznym" wyborem w odpowiednich sytuacjach.

Budowa Present Perfect – Prosty przepis na poprawne zdania

Kiedy już zrozumiesz ideę stojącą za czasem Present Perfect, opanowanie jego budowy jest czystą formalnością. Struktura tego czasu jest stała i logiczna, co sprawia, że gdy poznasz jej fundamenty, tworzenie poprawnych zdań stanie się dziecinnie proste. Skupmy się na trzech kluczowych elementach: operatorze have/has, trzeciej formie czasownika oraz schematach dla różnych typów zdań.

Operator have/has – Twój nowy najlepszy przyjaciel

Sercem czasu Present Perfect jest czasownik posiłkowy (operator) 'to have', który odmienia się w zależności od osoby. Działa on jak sygnalizator, który od razu informuje Twojego rozmówcę, że mówisz o czynności z przeszłości mającej związek z teraźniejszością. Zasada jest prosta:

• have używamy dla: I, you, we, they.
• has używamy dla trzeciej osoby liczby pojedynczej: he, she, it.

W mowie potocznej bardzo często spotkasz się ze skróconymi formami: 've dla 'have' (np. I've seen it) oraz 's dla 'has' (np. She's done it). Uwaga! Forma 's może też być skrótem od 'is', ale kontekst zawsze jasno wskaże, o co chodzi – po 's' w Present Perfect zawsze będzie stał czasownik w trzeciej formie.

Czasowniki nieregularne (Past Participle) – jak je wreszcie opanować?

Drugim filarem jest czasownik główny, który musi wystąpić w formie Past Participle, czyli tzw. trzeciej formie. To właśnie ten element często stanowi wyzwanie, zwłaszcza w przypadku czasowników nieregularnych.

• Dla czasowników regularnych sprawa jest prosta – dodajemy końcówkę -ed, tak samo jak w czasie Past Simple. Np. work -> worked, play -> played, watch -> watched.
• Dla czasowników nieregularnych musimy użyć trzeciej formy z tabeli. Np. see -> saw -> seen, go -> went -> gone, do -> did -> done.

Jak się ich nauczyć? Zamiast wkuwać suche listy, ucz się ich w kontekście. Twórz własne, prawdziwe lub zabawne zdania z użyciem czasowników nieregularnych w trzeciej formie. Na przykład, ucząc się formy 'broken', pomyśl: "Oh no, my brother has broken my favourite mug!". Taka personalizacja i skojarzenia emocjonalne sprawiają, że słowa zapadają w pamięć znacznie szybciej. W proangielski.pl często stosujemy techniki mnemotechniczne, które zamieniają naukę w zabawę!

Twierdzenia, przeczenia i pytania – schematy i przykłady

Znając już dwa główne składniki, możemy złożyć z nich całe zdania. Schematy są bardzo proste.

Twierdzenia (Positive Sentences)

Podmiot + have/has + Past Participle (III forma) + reszta zdania.

• They have finished their project. (Oni skończyli swój projekt. -> I teraz jest gotowy.)
• She has bought a new car. (Ona kupiła nowy samochód. -> I teraz go ma.)

Przeczenia (Negative Sentences)

Podmiot + have/has + not + Past Participle (III forma) + reszta zdania.

Skrócone formy to haven't i hasn't.

• We haven't seen this film yet. (Jeszcze nie widzieliśmy tego filmu.)
• He hasn't called me. (On do mnie nie zadzwonił. -> A ja wciąż czekam.)

Pytania (Questions)

Have/Has + podmiot + Past Participle (III forma) + reszta zdania?

To tzw. inwersja – po prostu zamieniasz miejscami podmiot i operator 'have/has'.

• Have you ever been to Japan? (Czy kiedykolwiek byłeś w Japonii?)
• Has she read the book I gave her? (Czy ona przeczytała książkę, którą jej dałem?)

Opanowanie tych trzech struktur to fundament. Regularna praktyka, tworzenie własnych przykładów i ćwiczenia to najlepszy sposób, by budowa Present Perfect weszła Ci w krew.

Kluczowe zastosowania Present Perfect – Kiedy go używać, by brzmieć jak native?

Znasz już ideę i budowę, czas na najważniejsze – praktykę. Zrozumienie, w jakich konkretnych sytuacjach native speakerzy sięgają po Present Perfect, jest kluczem do naturalnej i płynnej komunikacji. Poniżej przedstawiamy cztery główne scenariusze, w których ten czas jest niezastąpiony. Potraktuj je jako drogowskazy, które pomogą Ci podjąć właściwą decyzję gramatyczną.

Doświadczenia życiowe (ever, never)

To jedno z najczęstszych i najbardziej intuicyjnych zastosowań. Kiedy pytasz kogoś o jego życiowe doświadczenia lub opowiadasz o swoich, nie precyzując, kiedy dokładnie miały miejsce, Present Perfect jest idealnym wyborem. Chodzi o sam fakt, że coś się wydarzyło (lub nie) w Twoim życiu do teraz. Charakterystyczne słówka to ever (kiedykolwiek) w pytaniach i never (nigdy) w przeczeniach.

• Have you ever eaten insects? (Czy kiedykolwiek jadłeś owady?) - Pytamy o całe Twoje dotychczasowe życie.
• I've never seen such a beautiful sunset. (Nigdy nie widziałem tak pięknego zachodu słońca.) - Mówię o moim doświadczeniu do chwili obecnej.
• She has visited over thirty countries. (Ona odwiedziła ponad trzydzieści krajów.) - To jej życiowe osiągnięcie, czas nie jest istotny.

Czynności, których skutek widzimy teraz

To zastosowanie idealnie oddaje ideę "mostu" między przeszłością a teraźniejszością. Mówimy o czynności zakończonej w przeszłości, ale jej rezultat jest widoczny lub odczuwalny w chwili mówienia. Koncentrujemy się na efekcie, a nie na samej czynności.

• He is tired. He has worked very hard. (On jest zmęczony. Bardzo ciężko pracował.) - Widzimy skutek (zmęczenie) jego przeszłej pracy.
• Look! Someone has broken the window. (Spójrz! Ktoś zbił okno.) - Skutkiem jest rozbite okno, które widzimy teraz.
• I can't find my wallet. I think I've lost it. (Nie mogę znaleźć portfela. Chyba go zgubiłem.) - Skutkiem jest brak portfela w teraźniejszości.

Nowiny i niedawno zakończone czynności (just, already, yet)

Present Perfect jest idealny do przekazywania świeżych informacji, nowin i mówienia o czynnościach, które właśnie się zakończyły. Często towarzyszą mu przysłówki just (właśnie), already (już) i yet (jeszcze - w pytaniach i przeczeniach).

• I've just finished my homework. (Właśnie skończyłem pracę domową.) - Czynność zakończyła się dosłownie przed chwilą.
• Do you want some pizza? No, thanks. I've already eaten. (Chcesz pizzę? Nie, dzięki. Już jadłem.)
• Have you sent the email yet? - No, I haven't done it yet. (Czy wysłałeś już tego maila? - Nie, jeszcze tego nie zrobiłem.)

Użycie tych słówek sprawia, że Twoje wypowiedzi stają się bardziej precyzyjne i naturalne. To właśnie takie niuanse odróżniają osobę uczącą się od biegłego użytkownika języka.

Czynności, które zaczęły się w przeszłości i trwają do teraz (for, since)

To zastosowanie często bywa mylone, ale jest niezwykle ważne. Używamy tu Present Perfect (a nie Present Continuous!), aby opisać stany lub czynności, które rozpoczęły się w określonym momencie w przeszłości i kontynuowane są aż do chwili obecnej. Kluczowe są tu przyimki for (przez - określa długość trwania) i since (od - określa punkt początkowy).

• We've known each other for ten years. (Znamy się od dziesięciu lat.) - Zaczęliśmy się znać 10 lat temu i wciąż się znamy.
• She has lived in London since 2015. (Ona mieszka w Londynie od 2015 roku.) - Zaczęła mieszkać w 2015 i wciąż tam mieszka.
• How long have you worked here? (Jak długo tu pracujesz?) - Pytanie o okres od rozpoczęcia pracy do teraz.

Zrozumienie tych czterech głównych scenariuszy da Ci solidne podstawy, by świadomie wybierać kiedy używamy Present Perfect. Zamiast zgadywać, będziesz podejmować decyzję opartą na kontekście i intencji komunikacyjnej.

Present Perfect vs Past Simple – Ostateczne starcie

To jeden z najczęstszych dylematów, przed którymi stają osoby uczące się angielskiego. Wybór między Present Perfect a Past Simple często wydaje się kwestią przypadku, ale w rzeczywistości rządzą nim bardzo jasne zasady. Kluczem jest zrozumienie perspektywy mówiącego: czy skupia się on na zamkniętym momencie w przeszłości, czy na związku tego wydarzenia z teraźniejszością?

Kiedy mówimy o konkretnym momencie w przeszłości? (Past Simple)

Czas Past Simple jest jak historyk. Interesują go fakty i wydarzenia, które miały miejsce w określonym, zakończonym czasie. Jeśli w zdaniu możesz odpowiedzieć na pytanie "Kiedy dokładnie?", najprawdopodobniej potrzebujesz Past Simple. Zwróć uwagę na typowe określenia czasu:

• yesterday (wczoraj)
• last week/month/year (w zeszłym tygodniu/miesiącu/roku)
• five minutes ago (pięć minut temu)
• in 2010 (w 2010 roku)
• when I was a child (kiedy byłem dzieckiem)

Zdania w Past Simple opowiadają historię. Czynność się rozpoczęła, trwała i zakończyła w przeszłości, bez bezpośredniego wpływu na teraźniejszość.

Przykłady:

• Leonardo da Vinci painted the Mona Lisa. (Leonardo da Vinci namalował Mona Lisę. - Jest to fakt historyczny. Leonardo nie żyje, czynność jest zamknięta.)
• I bought a new phone last week. (Kupiłem nowy telefon w zeszłym tygodniu. - Podajemy konkretny czas.)
• We visited our grandparents on Sunday. (Odwiedziliśmy dziadków w niedzielę. - Niedziela minęła, wizyta jest zakończona.)

Kiedy czas nie jest ważny, a liczy się efekt? (Present Perfect)

Czas Present Perfect jest jak reporter zdający relację z najnowszych wydarzeń. Nie jest ważne, czy coś stało się 5 minut temu, czy 5 lat temu. Ważne jest to, jaki ma to związek z "teraz". Używamy go, gdy:

• Czas nie jest określony lub nie jest istotny.
• Mówimy o doświadczeniach życiowych.
• Widzimy obecny rezultat przeszłej czynności.
• Mówimy o czynności, która zaczęła się w przeszłości i trwa do teraz.

Przykłady:

• I have painted my room. (Pomalowałem pokój. - Nie mówię kiedy, ale skutek jest widoczny teraz: ściany są świeże, pachnie farbą.)
• She has bought a new phone. (Kupiła nowy telefon. - Efekt: teraz ma nowy telefon.)
• We have visited our grandparents. (Odwiedziliśmy dziadków. - Mówimy o tym jako o doświadczeniu lub niedawnym wydarzeniu, np. w odpowiedzi na pytanie "Co ostatnio robiliście?".)

Analiza typowych błędów i jak ich unikać

Najczęstszy błąd to użycie Present Perfect z określeniem czasu zakończonego w przeszłości. Zapamiętaj złotą zasadę:

Jeśli podajesz konkretny czas w przeszłości (yesterday, last year, ago), użyj Past Simple.

• BŁĄD: I have seen him yesterday.
• POPRAWNIE: I saw him yesterday.

Jak podjąć decyzję? Zadaj sobie te pytania:

1. Czy w zdaniu jest określenie zakończonego czasu w przeszłości (np. yesterday, last week, in 1999)?
   • TAK -> Użyj Past Simple.
   • NIE -> Przejdź do pytania 2.
2. Czy mówię o skutku w teraźniejszości, doświadczeniu życiowym lub czynności trwającej do teraz?
   • TAK -> Użyj Present Perfect.
   • NIE -> Prawdopodobnie opowiadasz historię i powinieneś użyć Past Simple.

Świadome analizowanie kontekstu i zadawanie sobie tych pytań to najlepszy trening, który pozwoli Ci wyeliminować najczęstsze różnice między Present Perfect a Past Simple i używać obu czasów z pełnym zrozumieniem.

"Słówka-klucze" – Twoje drogowskazy w świecie Present Perfect

Chociaż zawsze podkreślamy, że najważniejsze jest zrozumienie idei czasu, a nie mechaniczne poleganie na "słówkach-kluczach", nie da się ukryć, że są one niezwykle pomocne. Działają jak drogowskazy, które często (choć nie zawsze!) wskazują na konieczność użycia czasu Present Perfect. Dwa duety, które sprawiają najwięcej problemów, to for/since oraz just/already/yet. Przyjrzyjmy się im bliżej, aby raz na zawsze rozwiać wszelkie wątpliwości.

For vs Since – raz na zawsze bez pomyłek

Oba te przyimki odpowiadają na pytanie "Jak długo?" (How long?), ale robią to w zupełnie inny sposób. Błąd w ich użyciu to częsta pomyłka, której łatwo uniknąć.

For (przez)

For używamy, aby określić długość trwania jakiegoś stanu lub czynności. Łączymy je z okresem czasu (np. five minutes, two weeks, six years).

• I have lived here for three years. (Mieszkam tu od trzech lat / przez trzy lata.) - Okres trwania to 3 lata.
• She has been in the meeting for a long time. (Ona jest na spotkaniu od dłuższego czasu.)
• They haven't spoken to each other for two weeks. (Oni nie rozmawiają ze sobą od dwóch tygodni.)

Wskazówka: Jeśli możesz wstawić w zdanie polskie "przez" (jakiś okres), to prawdopodobnie potrzebujesz for.

Since (od)

Since używamy, aby określić punkt początkowy, moment w czasie, od którego dana czynność lub stan się rozpoczął. Łączymy je z konkretną datą, godziną, dniem lub wydarzeniem (np. 8 o'clock, Monday, 1999, I left school).

• I have lived here since 2022. (Mieszkam tu od 2022 roku.) - Punktem startowym jest rok 2022.
• He has been much happier since he changed his job. (On jest znacznie szczęśliwszy, odkąd zmienił pracę.)
• We haven't seen them since last Christmas. (Nie widzieliśmy ich od zeszłych świąt.)

Wskazówka: Jeśli możesz w zdanie wstawić polskie "od" (jakiegoś momentu), to najpewniej potrzebujesz since.

Just, already, yet – gdzie je wstawić w zdaniu?

Te trzy przysłówki dodają zdaniom w Present Perfect precyzji i są niezwykle powszechne w mowie potocznej. Kluczowe jest nie tylko ich znaczenie, ale także typowe miejsce w zdaniu.

Just (właśnie)

Używane w zdaniach twierdzących, aby podkreślić, że coś wydarzyło się dosłownie przed chwilą. Pozycja w zdaniu: Pomiędzy have/has a czasownikiem w III formie.

• I've just finished my report. (Właśnie skończyłem mój raport.)
• She's just called to say she'll be late. (Właśnie zadzwoniła, żeby powiedzieć, że się spóźni.)

Already (już)

Używane głównie w zdaniach twierdzących, aby zaznaczyć, że coś stało się wcześniej niż się spodziewano. Pozycja w zdaniu: Zazwyczaj pomiędzy have/has a czasownikiem w III formie, ale może też pojawić się na końcu zdania dla emfazy.

• I've already seen that movie. Let's watch something else. (Już widziałem ten film. Obejrzyjmy coś innego.)
• They've finished the project already! I'm impressed. (Oni już skończyli ten projekt! Jestem pod wrażeniem.)

Yet (już, jeszcze)

Używane jest tylko w pytaniach i przeczeniach. W pytaniach tłumaczymy je jako "już", a w przeczeniach jako "jeszcze". Pozycja w zdaniu: Prawie zawsze na końcu zdania.

• Have you done your homework yet? (Czy odrobiłeś już pracę domową?)
• No, I haven't started it yet. (Nie, jeszcze jej nie zacząłem.)
• She hasn't arrived yet. (Ona jeszcze nie przyjechała.)

Opanowanie tych "słówek-kluczy" to kolejny krok do tego, by Twoje wypowiedzi w czasie Present Perfect brzmiały naturalnie i swobodnie. Traktuj je jako swoich sprzymierzeńców w nauce!

Quick Takeaways: Present Perfect w pigułce

Jeśli potrzebujesz szybkiego przypomnienia najważniejszych zasad dotyczących czasu Present Perfect, oto esencja tego artykułu w kilku punktach:

• Most między przeszłością a teraźniejszością: To główna idea. Present Perfect mówi o przeszłych wydarzeniach, które mają skutek lub znaczenie w teraźniejszości.
• Budowa jest stała: Zdania tworzymy za pomocą operatora have/has oraz czasownika w trzeciej formie (Past Participle).
• Doświadczenia życiowe: Używaj go, by mówić o swoich doświadczeniach, bez podawania konkretnej daty (np. I have been to Italy).
• Widoczny skutek: Gdy rezultat przeszłej akcji jest widoczny teraz (np. She has cut her hair -> teraz ma krótkie włosy).
• Czynności trwające do teraz: Do opisu stanów i akcji, które zaczęły się w przeszłości i trwają do dziś, używaj go z for (okres) i since (punkt startowy).
• Present Perfect vs. Past Simple: Jeśli podajesz, kiedy coś się stało (yesterday, last year), użyj Past Simple. Jeśli czas nie jest ważny, a liczy się efekt lub doświadczenie, sięgnij po Present Perfect.
• Przydatne słówka: Pamiętaj o just, already, yet, ever, never, for, since – to Twoje drogowskazy, które często sygnalizują potrzebę użycia tego czasu.

Wnioski: Dlaczego Present Perfect otworzy Ci drzwi do swobodnej komunikacji?

Dotarliśmy do końca naszej podróży po świecie czasu Present Perfect. Mam nadzieję, że po lekturze tego przewodnika, czas ten nie wydaje się już tak onieśmielający, jak na początku. Opanowanie Present Perfect to coś znacznie więcej niż tylko nauka kolejnej regułki gramatycznej na egzamin. To zdobycie kluczowego narzędzia, które pozwala na bardziej precyzyjne, naturalne i bogatsze wyrażanie swoich myśli po angielsku.

To właśnie dzięki niemu możesz płynnie przejść od opowiadania o swoich życiowych doświadczeniach (I've worked as a graphic designer) do dzielenia się najnowszymi wiadomościami (I've just received a great job offer!). To on pozwala Ci wyjaśnić obecną sytuację, odnosząc się do jej przyczyn w przeszłości (I'm late because I've missed the bus). Bez niego Twoja komunikacja byłaby uboższa i mniej dokładna, często zmuszając Cię do opisywania wszystkiego naokoło, zamiast użyć jednej, eleganckiej struktury.

Pamiętaj, że kluczem jest praktyka. Teoria jest fundamentem, ale to aktywne używanie języka – w mowie, piśmie, podczas słuchania i czytania – buduje prawdziwą biegłość. Nie bój się popełniać błędów! Każdy błąd to cenna lekcja. Im więcej będziesz próbować używać Present Perfect w rozmowie, tym bardziej naturalne się to dla Ciebie stanie.

Jeśli czujesz, że chcesz przećwiczyć Present Perfect pod okiem doświadczonego lektora, który wskaże Ci niuanse i pomoże nabrać pewności siebie, zapraszamy do proangielski.pl. Na naszych kursach stawiamy na praktyczną komunikację i zrozumienie języka, a nie tylko na suchą teorię. Zapisz się na lekcję próbną i przekonaj się, jak możemy pomóc Ci otworzyć drzwi do swobodnej komunikacji w języku angielskim!

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Przydatne zwroty

W rozmowie o doświadczeniach (Small talk)

• Have you ever tried...? - Czy kiedykolwiek próbowałeś...?
• I've never been to... - Nigdy nie byłem w...
• I've heard a lot about it. - Wiele o tym słyszałem.
• Have we met before? - Czy my się już spotkaliśmy?

W pracy (At work)

• I've just finished the presentation. - Właśnie skończyłem prezentację.
• Have you sent the invoice yet? - Czy wysłałeś już fakturę?
• She has worked here for five years. - Ona pracuje tutaj od pięciu lat.
• We haven't received a response yet. - Jeszcze nie otrzymaliśmy odpowiedzi.

Dzielenie się nowinami (Sharing news)

• Guess what! I've bought a new car! - Zgadnij co! Kupiłem nowy samochód!
• Have you heard? Tom and Jane have got engaged! - Słyszałeś? Tom i Jane się zaręczyli!
• I've decided to change my job. - Zdecydowałem się zmienić pracę.

Bibliografia

1. British Council. (n.d.). Present perfect. LearnEnglish. Retrieved from https://learnenglish.britishcouncil.org/grammar/b1-b2-grammar/present-perfect
2. Cambridge Dictionary. (n.d.). Present perfect simple (I have worked). Cambridge University Press. Retrieved from https://dictionary.cambridge.org/grammar/british-grammar/present-perfect-simple-i-have-worked
3. Swan, M. (2016). Practical English Usage. Oxford University Press.