Spis treści
Przedimki z nazwami własnymi: kompletny przewodnik z przykładami
Zero article z nazwami własnymi: główna zasada
W ogromnej większości przypadków nazwy własne występują bez przedimka. To właśnie przedimek zerowy (zero article).
Imiona i nazwiska
Imiona i nazwiska stosujemy bez przedimka.
- Have you met David?
- Anna Kowalska is our new manager.
Używamy the, gdy wyróżniamy znaną osobę: A: My name is Jan Kowalski. B: Are you the Jan Kowalski who won the lottery?
Miasta, regiony, stany i większość krajów
Pojedyncze jednostki geograficzne zwykle nie biorą przedimka.
- She was born in Warsaw.
- They moved to Texas last year.
- We are travelling around Italy in May.
Kontynenty, pojedyncze góry, wyspy i jeziora
Tak samo bez przedimka: kontynenty, pojedyncze szczyty, pojedyncze wyspy i jeziora.
- He has never been to Asia.
- They want to climb Mount Fuji.
- Crete is stunning in spring.
- We swam in Lake Ontario.
Ulice, place, stacje i lotniska
Większość ulic, placów, stacji i lotnisk występuje bez przedimka.
- Let's meet on Oxford Street.
- See you at Times Square.
- Our flight leaves from Heathrow Airport.
- He is waiting at Victoria Station.
Kiedy używamy the z nazwami własnymi
Kluczowa myśl: the pojawia się, gdy nazwa wskazuje na grupę, jedność wielu elementów, unikatową instytucję lub geograficzną całość.
Kraje w liczbie mnogiej i z określeniem typu Republic, Kingdom, States
- the Netherlands, the Philippines, the Maldives
- the United Kingdom, the United States, the Czech Republic, the United Arab Emirates, the Russian Federation
Mini-dialog: A: I heard you visited USA. B: Yes, the USA! We even flew over the Grand Canyon.
Łańcuchy górskie, archipelagi i grupy jezior
- the Alps, the Himalayas, the Rocky Mountains
- the Canary Islands, the Bahamas
- the Great Lakes
Rzeki, morza, oceany, kanały, zatoki i cieśniny
- the Vistula, the Thames
- the Baltic Sea, the Mediterranean Sea
- the Pacific Ocean, the Atlantic Ocean
- the Panama Canal, the Suez Canal
- the Gulf of Mexico, the Strait of Gibraltar
Pustynie, regiony i kierunki geograficzne
- the Sahara, the Gobi
- the Middle East, the Balkans, the Arctic
- It is colder in the north of Scotland.
Uwaga: Antarctica bez przedimka jako kontynent, ale the Antarctic jako region polarny.
Unikalne budowle, mosty, pomniki i stadiony
- We took photos of the Eiffel Tower and walked across the Golden Gate Bridge.
- The Queen does not live in the Tower of London.
- Tonight we play at the Santiago Bernabéu Stadium.
Często bez przedimka, gdy nazwa to imię/właściwy tytuł: Buckingham Palace, Westminster Abbey, Madison Square Garden.
Teatry, muzea, galerie i inne instytucje kulturalne
- We saw Macbeth at the Globe Theatre.
- Let's meet at the British Museum.
- I love the National Gallery.
Organizacje, instytucje międzynarodowe i skrótowce
- the United Nations (the UN), the European Union (the EU)
- the BBC, the NHS, the RAF
- the Bank of England, the Supreme Court
Firmy i marki zwykle bez przedimka: Microsoft, Apple, Qantas. Wyjątek, gdy The jest częścią nazwy: The Home Depot.
Gazety, media i tytuły dzieł
- He reads The Times and The Washington Post.
- Have you seen The Lord of the Rings?
Rodziny i narodowości jako grupa
- the Smiths are moving in next door.
- the French are famous for their cuisine.
Przedimki z nazwami uczelni, szkół, szpitali i hoteli
Uniwersytety: University of vs X University
Gdy w nazwie występuje of, użyj the: the University of Oxford. Bez of zwykle bez przedimka: Oxford University, Harvard University.
Szkoły, uczelnie, kościoły, więzienia i szpitale jako instytucje
Gdy mówimy o funkcji instytucji, często używamy zero article: go to school, be at university, go to church, be in prison.
- My kids are at school.
- She is in hospital after surgery. (BrE)
- She is in the hospital. (AmE)
Gdy myślimy o budynku jako miejscu, częściej użyjemy the: I left my phone at the school.
Hotele, restauracje i puby
Wiele hoteli i pubów ma w nazwie The, więc używamy the: the Ritz, the Savoy, the Ivy. Sieci i marki gastronomiczne na ogół bez przedimka: Starbucks, McDonald's.
Nazwy firm, marek, dróg i środków transportu
- Firmy i marki: zwykle zero article: Google, Toyota. Skrótowce często z the: the BBC.
- Statki, pociągi, promy: zwykle z the: the Titanic, the Orient Express.
- Misje kosmiczne: zazwyczaj bez przedimka jako nazwy: Apollo 11, ale the Apollo 11 mission.
- Drogi i autostrady: w BrE często z the: the M25, the A1. W AmE nazwy tras zwykle bez przedimka: Route 66, ale na Zachodnim Wybrzeżu spotkasz the 405.
- Metro i kolej: the Underground, the Tube, ale Victoria Station.
A co z a/an przy nazwach własnych?
Przedimki nieokreślone z nazwami własnymi pojawiają się wtedy, gdy traktujemy nazwę jako typ lub egzemplarz.
- Dzieła artystów: The gallery bought a Rembrandt. (= jeden obraz Rembrandta)
- Osoba jak sława: She is a new Marie Curie.
- Inna wersja miejsca: It is a different London at night.
- Określenie gatunku produktu: He drives a Tesla. (model jako typ samochodu)
Przedimki z nazwami własnymi: częste pułapki
- the Internet i the web, ale samo internet coraz częściej bez the w języku potocznym.
- the Sun, the Moon, the Earth (jako planeta), ale Earth w kontekście astronomicznym bez przedimka: Mars is smaller than Earth.
- Ukraine, nie: the Ukraine (forma z the jest dziś uznawana za przestarzałą i niezalecaną). Podobnie: Lebanon, nie: the Lebanon.
- the Crimea pojawia się w tekstach historycznych; współcześnie częściej Crimea.
- Przy liczbie mnogiej nazw państw zgadzaj czasownik zależnie od stylu: The Netherlands is/are (obie formy spotykane; BrE częściej dopuszcza are).
Szybki quiz: wybierz poprawną opcję
- They crossed (the Alps / Alps) in winter.
- Our office is near (British Museum / the British Museum).
- He sailed across (Pacific / the Pacific).
- She studied at (the University of Cambridge / Cambridge University). (obie poprawne w odpowiednich formach)
- We booked a table at (The Ivy / Ivy).
Odpowiedzi: the Alps, the British Museum, the Pacific, both forms, The Ivy.
Podsumowanie zasad: szybka ściągawka
- Używaj the:
- z krajami w l.mn. i z Republic/Kingdom/States/Emirates/Federation
- z łańcuchami gór, archipelagami, grupami jezior
- z rzekami, morzami, oceanami, kanałami, zatokami, cieśninami
- z pustyniami, regionami i kierunkami geograficznymi
- z unikalnymi budowlami, mostami, pomnikami, stadionami
- z teatrami, muzeami, galeriami oraz wieloma instytucjami
- z organizacjami i skrótowcami: the UN, the EU, the BBC
- z tytułami prasowymi i niektórymi tytułami dzieł
- z nazwiskami rodzin w l.mn.: the Smiths
- Zero article:
- imiona i nazwiska
- większość miast, regionów, stanów i krajów
- kontynenty; pojedyncze góry, wyspy, jeziora
- ulice, place, stacje, lotniska
- firmy i marki (zwykle)
- a/an z nazwami własnymi: gdy traktujesz nazwę jako typ/egzemplarz: a Picasso, a new Einstein, a different London.
Najlepsza strategia: czytaj, słuchaj i notuj wyrażenia w kontekście. Powtarzaj je w krótkich zdaniach: I flew over the Atlantic. We met at Oxford Street. She works for the BBC.
Mini-słowniczek tematyczny
- proper noun – nazwa własna
- zero article – brak przedimka przy rzeczowniku
- definite article – przedimek określony (the)
- indefinite article – przedimek nieokreślony (a/an)
- archipelago – archipelag
- strait – cieśnina
- gulf – zatoka
- peninsula – półwysep
- institutional use – użycie instytucjonalne (np. at school, in hospital)
- title of the work – tytuł dzieła
- initialism/acronym – skrótowiec/akronim
- demonym – nazwa mieszkańców/narodowości (np. the French)