Ought to: Kiedy 'powinieneś’ to za mało? Kompletny przewodnik

Użycie ought to w języku angielskim: pełny przewodnik z przykładami

Budowa i podstawowe użycie ought to

Struktura zdania: ought to + bezokolicznik

Tworzymy zdanie według schematu ought to + czasownik w formie podstawowej (np. study, be, call). To jest częścią wyrażenia modalnego, więc nie dodajemy kolejnego to. Nie ma końcówki -s w 3. osobie liczby pojedynczej.

• She ought to see a doctor. (Powinna pójść do lekarza.)
• They ought to be careful. (Powinni być ostrożni.)
• You ought to try the new feature. (Powinieneś wypróbować nową funkcję.)

Uwaga językowa: Ought to nie używa operatora do w pytaniach i przeczeniach. Zamiast Do you ought to…? stosujemy inwersję: Ought you to…?

Rejestr i częstotliwość

Ought to brzmi nieco bardziej formal niż should i częściej pojawia się w brytyjskim angielskim (BrE). W mowie potocznej usłyszysz czasem wymowę zredukowaną oughta (You oughta see this!), ale w piśmie trzymaj się pełnej formy.

Kiedy używamy ought to? Najważniejsze znaczenia

1) Obowiązek moralny i powinność

Tutaj ought to sugeruje zewnętrzną normę: zasadę, prawo, etykę. W porównaniu do should brzmi poważniej i bardziej obiektywnie.

• We ought to respect our elders. (Mamy moralny obowiązek szanować starszych.)
• Citizens ought to obey the law. (Obywatele powinni przestrzegać prawa.)

Fraza do zapamiętania: moral obligation = obowiązek moralny.

2) Mocna rada lub sugestia

Gdy Twoja porada jest zdecydowana i dobrze umotywowana, ought to brzmi bardziej stanowczo niż luźne should.

• You look exhausted. You ought to get some rest. (Wyglądasz na wyczerpanego. Naprawdę powinieneś odpocząć.)
• It is a great opening. You ought to apply now. (To świetna okazja. Powinieneś aplikować teraz.)

Tip: Dodaj really lub certainly dla wzmocnienia: You really ought to see this.

3) Prawdopodobieństwo i oczekiwanie

Ought to wyraża logiczne oczekiwanie, że coś się wydarzy (ang. logical expectation). Bliskie znaczeniem do should w tym użyciu.

• The train ought to arrive at 7:15. (Pociąg powinien przyjechać o 7:15.)
• With her experience, she ought to do well in the interview. (Z jej doświadczeniem powinna dobrze wypaść na rozmowie.)

Alternatywa leksykalna: be likely to (She is likely to pass.) – podobny sens prawdopodobieństwa.

Przeczenia, pytania i krótkie odpowiedzi z ought to

Przeczenia: ought not to / oughtn’t to

Stawiamy not bezpośrednio po ought. Dopuszczalna jest forma skrócona oughtn’t to (częstsza w BrE). W AmE częściej spotkasz pełne ought not to lub zamianę na shouldn’t.

• You ought not to speak to her like that. (Nie powinieneś tak do niej mówić.)
• He oughtn’t to be so rude. (Nie powinien być taki niegrzeczny.)

Uwaga na błąd: X You don’t ought to… (niepoprawne). Zawsze: You ought not to…

Pytania: inwersja z ought

Pytanie tworzymy przez inwersję: Ought + podmiot + to + czasownik. Brzmi formalniej niż Should…?

• Ought we to call the police? (Czy powinniśmy zadzwonić na policję?)
• Ought I to apologize now? (Czy powinienem teraz przeprosić?)

W praktyce: W rozmowach codziennych częstsze będzie Should we…?

Krótkie odpowiedzi i tag questions

W krótkich odpowiedziach powtarzamy ought to.

• Should I submit today? – Yes, you ought to. / No, you ought not to.

W tag questions (pytaniach dołączonych) poprawne jest oughtn’t, ale rzadkie w mowie: You ought to check, oughtn’t you? Często zastępuje się je should: You ought to check, shouldn’t you?

Ought to have + past participle: mówienie o przeszłości

Konstrukcja ought to have + III forma odnosi się do przeszłości i zwykle wyraża żal, krytykę lub niespełnione oczekiwanie.

• I ought to have listened to you. (Powinienem był cię posłuchać.)
• They ought not to have spent so much. (Nie powinni byli tyle wydać.)
• He ought to have arrived by now. (Powinien był już dotrzeć.)
• The team ought to have been told earlier. (Zespół powinien był zostać poinformowany wcześniej.)

Termin do zapamiętania: perfect infinitive = have + past participle (np. have done, have been).

Ought to vs should, had better, must i have to

Ought to a should: subtelna różnica

• Should – bardziej subiektywna rada, opinia mówiącego. I think you should call her.
• Ought to – odwołanie do normy, zasad lub obiektywnego powodu. According to the rules, you ought to wear a helmet.

Wskazówka egzaminacyjna: Gdy w zdaniu pojawiają się sygnały typu according to the law, policy, rules, częściej pasuje ought to.

Ought to a had better

Had better sygnalizuje ostrzeżenie i konsekwencje, często natychmiastowe.

• You had better back up your files, or you may lose them. (Lepiej zrób kopię, bo inaczej możesz je stracić.)
• You ought to back up your files regularly. (Powinieneś regularnie robić kopię – ogólna, rozsądna zasada.)

Ought to a must / have to

Must i have to wyrażają silną konieczność lub wymóg. Ought to jest słabsze i bardziej doradcze.

• You must wear a seatbelt. (Nakaz/prawo.)
• You have to submit the form by Friday. (Wymóg zewnętrzny.)
• You ought to wear a seatbelt. (Powinieneś – zgodnie z zasadą i zdrowym rozsądkiem.)

Najczęstsze błędy przy użyciu ought to

• Dodawanie do: X You ought to to go. Poprawnie: You ought to go.
• Operator do w pytaniach: X Do you ought to…? Poprawnie: Ought you to…?
• Końcówka -s w 3. os.: X She oughts to… Poprawnie: She ought to…
• Zła pozycja not: X You ought to not… Naturalnie: You ought not to…
• Mylony aspekt: X She ought to going… Poprawnie: She ought to go.
• Brak have w przeszłości: X I ought to listen yesterday. Poprawnie: I ought to have listened.

Praktyczne użycie ought to: mini-dialogi i życiowe scenki

Biuro i obowiązki

A: I missed the deadline again. B: You ought to set calendar reminders. It really helps. (Powinieneś ustawiać przypomnienia – to obiektywnie dobry nawyk.)

Zdrowie i nawyki

A: My back hurts. B: You ought to see a physiotherapist. And you ought not to sit for so long. (Powinieneś i nie powinieneś – wskazanie zasad.)

Planowanie podróży

A: The ferry ought to leave at 9, right? B: Yes, but we ought to be there by 8:30 to check in. (Logiczne oczekiwanie i praktyczna rada.)

Szybkie ćwiczenie: wybierz poprawną opcję

• You ___ have told me earlier. (ought to / ought to have)
• ___ we to book seats in advance? (Ought / Do)
• You ___ to speak to your tutor about it. (ought / oughtn’t)
• They ___ to ignore safety rules. (ought not / don’t ought)
• She ___ pass the test with that score. (ought to / must)

Proponowane odpowiedzi: 1) ought to have 2) Ought 3) ought 4) ought not 5) ought to

Podsumowanie: kluczowe wnioski o użyciu ought to

Ought to to modal, który nadaje Twojej wypowiedzi ton zasad i rozsądku: wyraża obowiązek moralny, mocną radę i logiczne oczekiwanie. Pamiętaj o konstrukcji ought to + bezokolicznik, o inwersji w pytaniach i o formie przeszłej ought to have + III forma. W mowie codziennej częściej usłyszysz should, ale w pismach formalnych i tam, gdzie liczy się obiektywność, użycie ought to będzie strzałem w dziesiątkę.

Krótki słowniczek tematyczny

• modal verb – czasownik modalny
• moral obligation – obowiązek moralny
• logical expectation – logiczne oczekiwanie
• perfect infinitive – bezokolicznik perfect (have + III forma)
• negation – przeczenie (ought not to / oughtn’t to)
• inversion – inwersja (Ought you to…?)
• tag question – pytanie dołączone (oughtn’t you?)
• register – rejestr (formal vs informal)