Infinitive Clauses: Klucz do zaawansowanego angielskiego

Zdania bezokolicznikowe w angielskim (infinitive clauses): definicja, zastosowanie i przykłady

Jak działają zdania bezokolicznikowe — funkcje i najczęstsze wzorce

W zdaniu angielskim konstrukcje bezokolicznikowe mogą pełnić rolę podmiotu, dopełnienia czasownika lub przymiotnika, określać cel, a nawet rozwijać rzeczownik. Poniżej najważniejsze zastosowania z praktycznymi przykładami.

Podmiot zdania: To + verb jako temat wypowiedzi

Bezokolicznik na początku zdania nadaje mu formalniejszy ton. W codziennym języku częściej stosuje się konstrukcję z it + bezokolicznik na końcu.

• To master phrasal verbs takes time and patience. (Opanowanie czasowników złożonych wymaga czasu i cierpliwości.)
• To stay focused is crucial during exams. (Utrzymanie koncentracji jest kluczowe podczas egzaminów.)
• It is crucial to stay focused during exams. (Wersja bardziej naturalna w mowie.)

Dopełnienie czasownika: verb + to-infinitive

Po wielu czasownikach bezokolicznik odpowiada na pytanie „co?” i dopełnia znaczenie orzeczenia. Typowe czasowniki to m.in. want, hope, decide, plan, promise, agree, refuse, need, expect, seem, pretend, fail.

• They decided to relocate the office. (Zdecydowali przenieść biuro.)
• She hopes to get promoted this year. (Ma nadzieję awansować w tym roku.)
• He seemed to know the answer. (Wydawało się, że zna odpowiedź.)

Mini-dialog:

Alice: What do you plan to achieve this semester?
Ben: I aim to improve my speaking and to pass the B2 exam.

Dopełnienie przymiotnika: adjective + to-infinitive

Po przymiotnikach wyrażających emocje, ocenę lub trudność wstawiamy to-infinitive, by doprecyzować sens.

• I was relieved to hear the good news. (Ulżyło mi, gdy usłyszałem dobre wieści.)
• This chart is easy to interpret. (Ten wykres jest łatwy do zinterpretowania.)
• It’s essential to be consistent. (Kluczowe jest, aby być konsekwentnym.)

Przydane są też wzorce too + adjective + to oraz adjective + enough + to:

• The room is too noisy to study. (Pokój jest zbyt hałaśliwy, by się uczyć.)
• He’s confident enough to speak in public. (Ma dość pewności siebie, by przemawiać publicznie.)

Wyrażanie celu: to / in order to / so as to

Bezokolicznik często wyjaśnia po co robimy daną czynność. In order to i so as to brzmią formalniej; negacja częściej przy in order not to / so as not to.

• We left early to avoid traffic. (Wyszliśmy wcześniej, by uniknąć korków.)
• She saved money in order to study abroad. (Oszczędzała, aby studiować za granicą.)
• He whispered so as not to wake the baby. (Szeptał, aby nie obudzić dziecka.)

Pytajniki + to-infinitive: what to do, how to learn

Po słowach pytających tworzymy zwięzłe konstrukcje: what/where/when/who/how + to-infinitive. Częste po ask, learn, teach, decide, know, explain.

• Can you show me how to format the document? (Pokażesz, jak sformatować dokument?)
• I don’t know what to say. (Nie wiem, co powiedzieć.)
• She hasn’t decided where to stay. (Nie zdecydowała, gdzie się zatrzymać.)

Rozwijanie rzeczownika: the first/next/only + to-infinitive

Bezokolicznik może opisywać rzeczownik i dodawać mu cel/przeznaczenie.

• He was the first to arrive. (Był pierwszym, który przybył.)
• Do you have something to read? (Masz coś do czytania?)
• This is the best place to practice speaking. (To najlepsze miejsce do ćwiczenia mówienia.)

Kto ma coś zrobić? Podmiot w konstrukcji bezokolicznikowej

Zwykle bezokolicznik nie ma własnego wykonawcy, ale są dwa praktyczne sposoby, by go dodać.

for + osoba + to-infinitive

• It’s important for you to take regular breaks. (Ważne, abyś robił regularne przerwy.)
• This book is perfect for beginners to start with. (Książka idealna na start dla początkujących.)
• The water is too cold for us to swim. (Woda jest za zimna, byśmy pływali.)

verb + object + to-infinitive

Po czasownikach typu ask, tell, advise, allow, expect, want, invite, encourage wstawiamy dopełnienie (osobę) i bezokolicznik.

• The teacher advised us to revise the vocabulary. (Nauczyciel doradził nam powtórzyć słownictwo.)
• I want you to join the conversation. (Chcę, żebyś włączył się do rozmowy.)
• They expected the team to deliver early. (Oczekiwali, że zespół dostarczy wcześniej.)

let / make / have + object + bare infinitive (bez to)

Po let, make, have stosujemy formę bez to. W stronie biernej wraca to.

• They let us leave early. (Pozwolili nam wyjść wcześniej.)
• The coach made them run faster. (Trener kazał im biec szybciej.)
• We had a plumber check the pipes. (Zleciliśmy hydraulikowi sprawdzenie rur.)
• We were made to wait outside. (Kazano nam czekać na zewnątrz.)

Formy bezokolicznika: prosta, ciągła, dokonana i bierna

Oprócz standardowej formy to do warto znać warianty, które precyzyjnie określają czas lub stronę.

to-infinitive vs bare infinitive

• I want to speak more fluently. (Chcę mówić płynniej.)
• Help me carry this box. (Pomóż mi nieść to pudło.)

Continuous infinitive: to be doing

• She seems to be studying now. (Wygląda na to, że teraz się uczy.)

Perfect infinitive: to have done

• He pretended to have forgotten my name. (Udawał, że zapomniał mojego imienia.)
• I’m happy to have finished the course. (Cieszę się, że ukończyłem kurs.)

Passive infinitive: to be done (oraz perfect passive: to have been done)

• The report is to be submitted by Friday. (Raport ma zostać złożony do piątku.)
• We’re proud to have been selected. (Jesteśmy dumni, że nas wybrano.)

Częste błędy i eleganckie rozwiązania ze zdaniami bezokolicznikowymi

• Negacja: stawiamy not przed bezokolicznikiem: Please try not to be late. (Postaraj się nie spóźnić.)
• Help: obie formy poprawne — help (to) do: Can you help me (to) solve this? (Pomożesz mi to rozwiązać?)
• Remember/forget: remember to do (pamiętaj, aby coś zrobić — przyszłość/obowiązek) vs remember doing (pamiętasz, że coś zrobiłeś — wspomnienie).
  Remember to lock the door. vs I remember locking the door.
• Stop: stop to do (zatrzymać się, żeby coś zrobić) vs stop doing (przestać coś robić).
  We stopped to buy water. vs We stopped buying bottled water.
• Try: try to do (wysiłek, cel) vs try doing (eksperyment, metoda).
  Try to restart the app. vs Try restarting the app.
• Why not…?: pytanie zachęta używa bezokolicznika bez to: Why not go now? (Dlaczego by nie pójść teraz?) Unikaj: Why to go?
• Split infinitive (rozdzielony bezokolicznik): czasem naturalne dla klarowności: She decided to gradually reduce sugar. Jeśli brzmienie przeszkadza, przestaw przysłówek: She decided to reduce sugar gradually.

Szybkie porównanie: gerund (-ing) czy zdanie bezokolicznikowe?

Obie struktury często konkurują. Kilka praktycznych wskazówek:

• Po want, plan, decide, promise — zwykle to-infinitive: We plan to expand.
• Po przyimkach — zwykle -ing: She’s interested in improving pronunciation.
• Różnica znaczenia: remember/forget/stop/try — patrz sekcja o błędach.
• Po like, love, prefer, start, begin, continue — często obie formy poprawne bez zmiany sensu: I started to read / reading.

Mini-dialogi i mikroscenki do naśladowania

W recepcji szkoły:

• Student: I’d like to book a speaking workshop.
• Receptionist: Great! We also encourage students to join the debate club.

Na zajęciach:

• Teacher: Today you’ll learn how to structure your arguments.
• Student: I’m excited to practice with real-life topics.

Jak ćwiczyć zdania bezokolicznikowe na co dzień

• Ustal cel dnia po angielsku: My goal today is to learn 10 collocations.
• Twórz listy zadań: To do: review vocabulary, record a 1-minute monologue.
• Parafrazuj: I plan to read vs I intend to read.
• Nagrywaj krótkie scenki z użyciem what to do / how to improve.

Krótkie ćwiczenie (sprawdź odpowiedzi poniżej)

• Parafraza celu: I went to the library ________ (research) the topic.
• Uzupełnij: The teacher wants us ________ (submit) the essay by Monday.
• Wybór formy: We stopped ________ (have) coffee vs We stopped ________ (have) coffee — która oznacza „zatrzymaliśmy się, żeby wypić kawę”?
• Pytajnik + to: Do you know ________ (where / go) for affordable courses?

Odpowiedzi: 1) to research 2) to submit 3) to have (pierwsze zdanie), drugie: having 4) where to go

Podsumowanie: kiedy i po co używać zdań bezokolicznikowych

• Gdy chcesz elegancko wskazać cel: We met to discuss the plan.
• Po czasownikach planu i intencji: I intend to apply.
• By uzupełnić przymiotnik: It’s vital to practise daily.
• Aby dodać wykonawcę: It’s unusual for him to be late.
• W schemacie verb + object + to: She told me to wait.

Regularne ćwiczenia sprawią, że zdania bezokolicznikowe staną się Twoim naturalnym narzędziem do klarownego i płynnego mówienia po angielsku.

Mini słowniczek tematyczny

• to-infinitive — bezokolicznik z „to” (np. to learn): używany m.in. po want, decide, plan i do wyrażania celu.
• bare infinitive — bezokolicznik bez „to” (np. go): po let, make, have i w konstrukcjach typu why not go?
• infinitive clause — zdanie/konstrukcja bezokolicznikowa pełniąca funkcję składniową (podmiot, dopełnienie, określenie).
• infinitive of purpose — bezokolicznik celu (np. to save money, in order to, so as to).
• perfect infinitive — forma to have + III (np. to have finished) do wskazania wcześniejszej czynności.
• passive infinitive — forma bierna to be + III (np. to be done), oraz to have been + III w perfect passive.
• split infinitive — „rozdzielony” bezokolicznik, gdy przysłówek wchodzi między to a czasownik (np. to clearly explain).