Relative Clauses: Opanuj zdania, które wzbogacą Twój angielski!

Wprowadzenie: Czym są Relative Clauses i dlaczego musisz je znać?

Zdania względne to konstrukcje, które dostarczają dodatkowych informacji o rzeczowniku (osobie, miejscu, rzeczy), nie przerywając głównej myśli. Ich opanowanie to milowy krok w stronę naturalności i zaawansowania językowego. W tym artykule przeprowadzimy Cię przez wszystkie tajniki relative clauses, od podstawowych zasad po bardziej zaawansowane koncepcje. Gotowy, by wznieść swój angielski na wyższy poziom?

Klucz do sukcesu: Defining vs. Non-defining Relative Clauses

Podstawowy podział zdań względnych opiera się na tym, jak ważna jest informacja, którą wnoszą. To rozróżnienie jest absolutnie kluczowe i wpływa na użycie zaimków oraz interpunkcji.

Defining Relative Clauses – informacje, bez których zdanie traci sens

Tego typu zdania, zwane też „restrictive”, dostarczają niezbędnych informacji identyfikujących rzeczownik, o którym mówimy. Bez nich nie wiedzielibyśmy, o kogo lub o co dokładnie chodzi. Wyobraź sobie, że stoisz w pokoju pełnym ludzi. Jeśli powiesz „The woman is a doctor”, nikt nie będzie wiedział, o której kobiecie mówisz. Musisz ją zdefiniować:

• The woman who is talking to John is a doctor. (Teraz wiemy, o którą kobietę chodzi).
• I like the phone that has a great camera. (Mówimy o konkretnym telefonie, tym z dobrym aparatem, a nie jakimkolwiek innym).

Najważniejsze zasady defining relative clauses:

1. Brak przecinków: Nigdy nie oddzielamy ich przecinkami od reszty zdania.
2. Można użyć „that”: Zaimek „that” jest bardzo popularny i może zastępować „who” (dla osób) i „which” (dla rzeczy).
3. Możliwość pominięcia zaimka: Czasami można pominąć zaimek względny (o tym w dalszej części artykułu!).

Non-defining Relative Clauses – dodatkowe informacje w nawiasie

Te zdania, zwane „non-restrictive”, działają jak wtrącenie. Dostarczają dodatkowej, ciekawej, ale niekoniecznej informacji o rzeczowniku, który jest już jasno zidentyfikowany (np. przez imię, nazwę własną lub unikalny kontekst). Jeśli usuniemy to zdanie, główny sens wypowiedzi pozostanie nienaruszony.

• My brother, who lives in London, is an architect. (Mówiący ma prawdopodobnie tylko jednego brata, więc informacja o Londynie jest dodatkiem).
• The Eiffel Tower, which is located in Paris, is a famous landmark. (Każdy wie, czym jest Wieża Eiffla, jej lokalizacja to dodatkowa informacja).

Najważniejsze zasady non-defining relative clauses:

1. Zawsze z przecinkami: Muszą być wydzielone przecinkami (lub myślnikami) z obu stron.
2. Nie można użyć „that”: W tego typu zdaniach użycie „that” jest błędem! Zamiast niego stosujemy „who” dla osób i „which” dla rzeczy.
3. Zawsze z zaimkiem: Nigdy nie pomijamy zaimka względnego.

Zaimki i przysłówki względne – Twoje narzędzia do budowy zdań

Aby poprawnie budować zdania względne, musisz znać swój zestaw narzędzi – czyli zaimki (relative pronouns) i przysłówki (relative adverbs).

WHO, WHOM, WHOSE – świat ludzi i relacji

• WHO: Odnosi się do ludzi, gdy pełnią rolę podmiotu w zdaniu względnym (kto?).
  Przykład: She is the artist who painted this masterpiece. (To ona malowała – jest podmiotem).
• WHOM: Odnosi się do ludzi, gdy pełnią rolę dopełnienia (kogo? komu?). Jest to forma bardziej formalna, często zastępowana przez „who” w mowie potocznej. Obowiązkowa po przyimku.
  Przykład (formalny): The candidate whom we interviewed was very impressive. (My przeprowadzaliśmy wywiad z nim – jest dopełnieniem).
  Przykład z przyimkiem: The man to whom I was speaking is my boss.
• WHOSE: Zaimek dzierżawczy, określa przynależność (czyj?). Może odnosić się zarówno do ludzi, jak i do rzeczy.
  Przykład: That's the student whose essay won the competition. (Esej tego studenta wygrał).

WHICH vs. THAT – dylemat rzeczy i zwierząt

• WHICH: Odnosi się do rzeczy i zwierząt. Używamy go zarówno w defining, jak i non-defining clauses.
  Przykład (defining): This is the document which contains all the information.
  Przykład (non-defining): My car, which is quite old, still runs perfectly.
• THAT: Bardzo uniwersalny zaimek, który może odnosić się do ludzi, rzeczy i zwierząt, ALE tylko w defining relative clauses. W mowie potocznej jest często preferowany nad „who” i „which”.
  Przykład: I loved the movie that we watched last night.

WHERE, WHEN, WHY – czas, miejsce, przyczyna

Te słowa działają jak przysłówki względne, wprowadzając zdania określające miejsce, czas lub powód.

• WHERE (gdzie): Odnosi się do miejsc.
  Przykład: This is the park where we had our first picnic.
• WHEN (kiedy): Odnosi się do czasu.
  Przykład: I remember the day when we graduated.
• WHY (dlaczego): Odnosi się do przyczyny, zazwyczaj po słowie „reason”.
  Przykład: Do you know the reason why the flight was cancelled?

Poziom PRO: Kiedy można pominąć zaimek względny?

To jedna z tych subtelności, która sprawia, że Twój angielski brzmi naprawdę naturalnie. Zasadę można ująć prosto: możesz pominąć zaimek względny (who, which, that), jeśli jest on DOPEŁNIENIEM w zdaniu względnym, a nie podmiotem.

Jak to sprawdzić? Spójrz na słowo, które następuje po zaimku. Jeśli jest to rzeczownik lub zaimek osobowy (I, you, he, she, it, we, they), to prawdopodobnie zaimek względny jest dopełnieniem i można go pominąć. Jeśli jest to czasownik, zaimek jest podmiotem i nie można go usunąć.

• Można pominąć: The cake (which) you made was delicious. (Po zaimku jest „you” – podmiot, więc „which” jest dopełnieniem -> you made the cake).
• Nie można pominąć: The man who lives next door is a pilot. (Po zaimku jest „lives” – czasownik, więc „who” jest podmiotem -> the man lives next door).

Relative Clauses w praktyce – mini-dialog

Anna: Hey, Mark! I finally watched that movie you recommended.
Mark: Oh, you mean the one that was directed by Christopher Nolan? What did you think?
Anna: I loved it! The actor, whose name I can't remember, was brilliant. He's the same guy who was in 'Inception'.
Mark: Right! I know the actor whom you're talking about. We should go to the cinema where they show classic films sometime.
Anna: That's a great idea! I'll never forget the time when we saw that old Hitchcock film there.

Podsumowanie – Twoja droga do płynności

Zdania względne (relative clauses) to nie tylko kolejny punkt na liście gramatycznej do odhaczenia. To fundamentalny element, który nadaje językowi angielskiemu rytm, płynność i precyzję. Zrozumienie różnicy między defining i non-defining clauses, poprawne użycie zaimków takich jak who, which, that i whose, a także świadomość, kiedy można pominąć zaimek – to wszystko składa się na kompetencję językową, która odróżnia użytkownika średniozaawansowanego od zaawansowanego. Ćwicz, twórz własne zdania i słuchaj, jak native speakerzy używają tych struktur, a wkrótce staną się one naturalną częścią Twojego języka.