Spis treści
Wprowadzenie: Dlaczego ekonomia po angielsku jest kluczowa?
Podstawy, czyli podaż i popyt (Supply and Demand)
Każda dyskusja o ekonomii zaczyna się od dwóch fundamentalnych sił: podaży i popytu. To one kształtują ceny niemal wszystkiego, od kawy po akcje na giełdzie.
The Law of Supply and Demand
Prawo podaży i popytu (the law of supply and demand) to podstawowa zasada ekonomiczna. Mówi ona, że cena towaru ustala się w punkcie, w którym ilość towaru, jaką konsumenci chcą kupić (demand - popyt), jest równa ilości, jaką producenci chcą sprzedać (supply - podaż). Ten punkt nazywamy równowagą rynkową (market equilibrium).
- Supply (podaż): Ilość produktu lub usługi dostępnej na rynku.
- Demand (popyt): Ilość produktu lub usługi, którą konsumenci chcą i mogą kupić.
Przykładowe zdania:
- When the demand for a product is high, but the supply is low, prices tend to rise.
- The recent increase in oil supply has led to lower prices at the pump.
Makroekonomia: Wskaźniki, które rządzą światem
Makroekonomia zajmuje się gospodarką jako całością. Analizuje zjawiska takie jak wzrost gospodarczy, inflacja czy bezrobocie. Oto kluczowe wskaźniki (economic indicators), które musisz znać.
GDP – Gross Domestic Product (PKB – Produkt Krajowy Brutto)
PKB to jeden z najważniejszych wskaźników zdrowia gospodarki. Jest to całkowita wartość wszystkich towarów i usług wyprodukowanych w danym kraju w określonym czasie (zazwyczaj w ciągu roku). Wysoki, rosnący PKB świadczy o rozwoju gospodarczym.
- The country's Gross Domestic Product (GDP) grew by 3% last year.
- Economists are closely watching the next GDP report for signs of recovery.
Inflacja i stopy procentowe (Inflation and Interest Rates)
Inflation (inflacja) to proces wzrostu ogólnego poziomu cen, który prowadzi do spadku siły nabywczej pieniądza. Oznacza to, że za tę samą kwotę możesz kupić mniej niż kiedyś. Jej przeciwieństwem jest deflation (deflacja) – spadek ogólnego poziomu cen.
Aby kontrolować inflację, banki centralne (central banks), takie jak amerykański Fed czy Europejski Bank Centralny, używają stóp procentowych (interest rates). Podniesienie stóp procentowych sprawia, że kredyty stają się droższe, co zniechęca do wydawania pieniędzy i hamuje inflację.
- The central bank decided to raise interest rates to combat rising inflation.
- High inflation erodes the value of savings.
Stopa bezrobocia (Unemployment Rate)
Unemployment rate to odsetek siły roboczej (osób zdolnych i chętnych do pracy), która nie ma zatrudnienia. Niska stopa bezrobocia jest zwykle oznaką silnej, zdrowej gospodarki.
- The government announced new measures to lower the unemployment rate.
Świat finansów: Giełda i inwestowanie
Giełda papierów wartościowych (stock exchange) to miejsce, gdzie inwestorzy kupują i sprzedają udziały w spółkach, czyli akcje (stocks lub shares), oraz inne instrumenty finansowe, jak obligacje (bonds).
Byki i niedźwiedzie na Wall Street (Bulls and Bears on Wall Street)
W żargonie giełdowym często spotkasz się z pojęciami hossy i bessy, które opisują ogólny trend na rynku.
- Bull market (hossa, rynek byka): Okres, w którym ceny akcji generalnie rosną, a inwestorzy są optymistycznie nastawieni.
- Bear market (bessa, rynek niedźwiedzia): Okres, w którym ceny akcji spadają, a na rynku panuje pesymizm.
Przykładowe zdania:
- Many investors made a fortune during the long bull market of the 90s.
- Experts are worried that the recent downturn could signal the beginning of a bear market.
Mini-dialog na giełdzie
Anna: Are you still holding your tech stocks? The market seems very volatile.
Tom: Yes, I am. I believe we are still in a bull market, despite the recent correction. I'm not selling yet.
Anna: I'm more cautious. I'm worried about inflation and potential changes in interest rates. I might move some of my capital into bonds.
Polityka gospodarcza: Fiscal vs. Monetary Policy
Rządy i banki centralne mają narzędzia, aby wpływać na gospodarkę. Dzielimy je na dwie główne kategorie.
-
Fiscal policy (polityka fiskalna): Dotyczy decyzji rządu w zakresie wydatków (government spending) i podatków (taxes). Obniżenie podatków może stymulować gospodarkę, a zwiększenie wydatków na infrastrukturę może tworzyć nowe miejsca pracy.
-
Monetary policy (polityka monetarna/pieniężna): Prowadzona przez bank centralny, polega na zarządzaniu podażą pieniądza i stopami procentowymi w celu kontrolowania inflacji i stabilizowania gospodarki.
-
The government implemented a new fiscal policy by cutting taxes to boost the economy.
-
The central bank's monetary policy is focused on keeping inflation below 2%.
Cykle koniunkturalne: Recesja i ożywienie (Business Cycles: Recession and Recovery)
Gospodarka nie rozwija się w sposób liniowy. Przechodzi przez cykle, które składają się z okresów wzrostu i spadku.
-
Recession (recesja): Okres spowolnienia gospodarczego, definiowany zazwyczaj jako co najmniej dwa następujące po sobie kwartały spadku PKB.
-
Economic recovery / expansion (ożywienie / ekspansja gospodarcza): Okres, w którym gospodarka zaczyna ponownie rosnąć po recesji.
-
Economic boom (rozkwit gospodarczy): Okres bardzo szybkiego wzrostu gospodarczego.
-
The country officially entered a recession after its GDP fell for the second consecutive quarter.
-
After a long recession, the economy is finally showing signs of recovery.
Podsumowanie
Zrozumienie angielskiej terminologii ekonomicznej to potężne narzędzie. Terminy takie jak GDP, inflation, bull market czy fiscal policy przestają być tajemniczym żargonem, a stają się kluczem do lepszego rozumienia świata. Mamy nadzieję, że ten przewodnik wyposażył Cię w solidne podstawy. Pamiętaj, że ekonomia to dynamiczna dziedzina – kontynuuj naukę, a z pewnością zaprocentuje to w przyszłości!