Angielski na sali sądowej: Zwroty i słownictwo, które musisz znać, by zrozumieć prawnicze thrillery

Kto jest kim na sali sądowej? (The Key Players in the Courtroom)

Zanim zagłębimy się w przebieg procesu, poznajmy jego głównych bohaterów. Zrozumienie ich ról jest kluczowe, by odnaleźć się w sądowej terminologii.

Sędzia, ława przysięgłych i strony sporu

• The Judge - sędzia. Przewodniczy rozprawie, dba o przestrzeganie procedur i ostatecznie wydaje wyrok (w sprawach bez ławy przysięgłych) lub ustala karę. Zdanie przykładowe: The judge listened carefully to both sides of the argument before making a decision.
• The Jury - ława przysięgłych. Grupa obywateli (zazwyczaj 12), która słucha dowodów i decyduje o winie lub niewinności oskarżonego. Zdanie przykładowe: The jury has reached a verdict.
• The Defendant - oskarżony. Osoba lub podmiot, przeciwko któremu wniesiono oskarżenie. Zdanie przykładowe: The defendant pleaded not guilty to all charges.
• The Plaintiff - powód. Osoba, która wnosi pozew w sądzie cywilnym (nie mylić z oskarżycielem w sądzie karnym). Zdanie przykładowe: The plaintiff is suing the company for damages.

Prawnicy: Oskarżenie kontra Obrona

W systemie anglosaskim role prawników są jasno podzielone.

• The Prosecution / The Prosecutor - oskarżenie / prokurator. Prawnik reprezentujący państwo, którego celem jest udowodnienie winy oskarżonemu. Zdanie przykładowe: The prosecutor presented compelling evidence to the jury.
• The Defense Attorney / The Defence - adwokat / obrona. Prawnik, który reprezentuje oskarżonego i stara się podważyć dowody oskarżenia. Zdanie przykładowe: The defense attorney argued that his client had a solid alibi.
• The Witness - świadek. Osoba, która składa zeznania pod przysięgą na temat tego, co widziała, słyszała lub wie. Zdanie przykładowe: The next witness for the prosecution is Dr. Evans.

Przebieg rozprawy: Krok po kroku

Proces sądowy ma swoją ściśle określoną strukturę. Znajomość poniższych terminów pozwoli Ci śledzić jego przebieg.

Od mowy wstępnej do zeznań

Rozprawa (trial) zaczyna się od opening statements (mowy wstępne), w których obie strony przedstawiają zarys swojej argumentacji. Następnie przychodzi czas na kluczowy etap: przedstawianie dowodów.

• Evidence - dowód / materiał dowodowy. Może to być wszystko, od dokumentów, przez przedmioty, po zeznania świadków. Zdanie przykładowe: The gun found at the scene is a crucial piece of evidence.
• Testimony - zeznanie. To, co świadek mówi w sądzie pod przysięgą. Zdanie przykładowe: Her testimony contradicted the defendant's story.
• To cross-examine - przeprowadzać krzyżowe przesłuchanie świadka. Gdy jedna strona wezwie świadka, druga strona ma prawo zadawać mu pytania, aby zweryfikować jego wiarygodność. Zdanie przykładowe: The lawyer began to cross-examine the witness, hoping to find inconsistencies in his story.

Mini-dialog: Przesłuchanie świadka

Wyobraź sobie następującą scenę na sali sądowej:

Prosecutor: "Mrs. Davis, could you please tell the court what you saw on the night of May 5th?"
Witness: "I saw a car speeding away from the bank just after midnight."
Prosecutor: "Could you identify the driver?"
Witness: "No, it was too dark."
Defense Attorney: "Objection! The prosecutor is leading the witness."
Judge: "Sustained. Mr. Harris, please rephrase your question."

"Objection!" - Kluczowe zwroty z sali rozpraw

Dramatyzm rozprawy często budują krótkie, ale znaczące zwroty. Oto najważniejsze z nich.

• Objection! - Sprzeciw! Formalny protest jednej ze stron wobec pytania zadanego przez drugą stronę lub przedstawionego dowodu.
• Sustained - Podtrzymany. Odpowiedź sędziego, która oznacza, że zgadza się ze sprzeciwem. Świadek nie musi odpowiadać na pytanie. Zdanie przykładowe: The judge shouted, "Objection sustained!"
• Overruled - Uchylony. Odpowiedź sędziego, która oznacza, że nie zgadza się ze sprzeciwem. Świadek musi odpowiedzieć na pytanie. Zdanie przykładowe: The defense attorney’s objection was overruled by the judge.
• To plead guilty / not guilty - Przyznać się / nie przyznać się do winy. Formalne oświadczenie oskarżonego na początku procesu. Zdanie przykładowe: He decided to plead guilty to the lesser charge.
• Beyond a reasonable doubt - Ponad wszelką wątpliwość. Standard dowodowy w sprawach karnych. Oskarżenie musi udowodnić winę tak, by nie było żadnych racjonalnych wątpliwości. Zdanie przykładowe: The jury must be convinced of his guilt beyond a reasonable doubt.

Werdykt i co dalej? (The Verdict and Beyond)

Po wysłuchaniu mów końcowych (closing arguments), ława przysięgłych udaje się na naradę, by podjąć decyzję.

• Verdict - werdykt. Oficjalna decyzja ławy przysięgłych. Zdanie przykładowe: The foreman of the jury read the verdict aloud.
• Guilty / Not guilty (Acquitted) - winny / niewinny (uniewinniony). Dwa możliwe werdykty w sprawie karnej. Zdanie przykładowe: The defendant was found not guilty and was acquitted of all charges.
• Sentence - wyrok (w znaczeniu kary). Kara nałożona na osobę uznana za winną. Zdanie przykładowe: The judge will impose the sentence tomorrow morning.
• Appeal - apelacja. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez sąd wyższej instancji. Zdanie przykładowe: His lawyers have already announced they will appeal the decision.

Podsumowanie kluczowych zwrotów

• Trial - rozprawa sądowa
• Judge - sędzia
• Jury - ława przysięgłych
• Defendant - oskarżony
• Prosecutor - prokurator
• Defense Attorney - adwokat
• Witness - świadek
• Evidence - dowód
• Testimony - zeznanie
• Objection - sprzeciw
• Verdict - werdykt
• Sentence - wyrok, kara